In de film de Big Short zit een scene, redelijk aan het einde, van Mark Baum (gespeeld door een geniale Steve Carell) als ‘angriest hedge fund manager’ die peinzend over een cappuchino belt met een collega. ,,Bernanke left the white house, they are gonna bail them out.” verzucht hij.

De film gaat over de start van de huizencrisis in 2008 waar banken via CDO’s enorme subprime risico’s namen. Toen deze instorten was het uiteindelijk de Amerikaanse overheid die bijsprong om deze bankiers te redden. Baum wou de ultieme wraak nemen op deze domme bankiers door een enorme shortpositie op te bouwen waarmee hij enorm veel geld verdiende en het systeem een enorme optater kreeg. Die optater kwam er maar deels: vanwege het feit dat de overheid bijsprong.

Ook in Nederland bleef deze crisis niet onopgemerkt en moest toemalig minister Wouter Bos ook ABN AMRO en later SNS nationaliseren. Zelfs het scenario dat alle banken genationaliseerd hadden moeten worden kwam ter sprake, gaf Bos later in interviews toe.

Zo ver kwam het niet maar ook de Nederlandse overheid koos er voor om onnozele bedrijven die veel te veel risico namen uiteindelijk te helpen, een trend die zich vanaf 2008 gestaag zou voortzetten. Met bijvoorbeeld KLM, het luchtvaartsprookje waar FTM-journalist Ties Joosten een fantastisch boek over schreef maar ook tijdens de corona-crisis.

Werd er ooit gelachen om het feit dat je als commerciele organisatie steun nodig had van de overheid, tegenwoordig is dit absoluut geen taboe meer. Sterker nog: het lijkt steeds meer een gewoonte om maar terug te vallen op de overheid wanneer jouw bedrijf door verkeerde strategie ten onder dreigt te gaan. Ondernemersrisico wordt op die manier doodleuk verlegt naar de overheid.

Onder het motto van werkloosheid, of economisch perspectief blijft de overheid daarom maar compenseren alsof het een lieve lust is. Boeren, die jarenlang aan subsidie-infusen hebben gelegen worden straks – als het aan Remkes ligt – vorstelijk gecompenseerd met een uitkoopregeling maar ook andere sectoren die allang geen perspectief meer hebben gaan vrolijk door, tot de overheid bijspringt. Denk hierbij aan bijvoorbeeld netsenfokkerijen.

Energie te duur? Overheid springt bij. Coronamaatregelen in de horeca? Overheid springt bij. Vogelgriep? Overheid.

Je ziet: de lijst met matig ondernemerschap, dikke pech en verzekerbaar bedrijfsrisico begint allemaal een schuld te worden waarbij de overheid uiteindelijk maar de rekening oppakt.

En dat is van zichzelf natuurlijk allemaal niet zo’n probleem. Immers: de overheid heeft geld zat. Maar uiteindelijk komt het – precies zoals Mark Baum in de film al voorspelde – toch weer terug bij de leraren, de politieagenten en de immigranten.