Begin april van dit jaar kondigden zowel Rutte, Kaag als DNB-baas Klaas Knot het al aan: ,,iedereen zal een stukje armer worden”. Directe aanleiding was toen dat de inflatie al na 12% was opgelopen.

We zijn inmiddels ruim 5 maanden verder en ondertussen in de situatie bepaald niet verbeterd tot ‘een stukje armer’. Het is duidelijk geworden dat een enorme groep Nederlanders straks in de problemen raakt door voornamelijk de hoge energierekening.

Het pakket met steunmaatregelen dat werd aangekondigd helpt daarbij allemaal niet zo. Sterker nog: economen noemden het al een druppel op een gloeiende plaat: vooral middeninkomens die geen aanspraak maken op toeslagen profiteren zeer beperkt van box 1 achtige maatregelen waarbij arbeid in die box minder sterk belast is. Daarbij wordt een groep van 2 miljoen ZZP-ers juist iets zwaarder belast door het wegvallen van belastingvoordeel.

Het begint zich allemaal nogal duidelijk af te rekenen: de overheid heeft maar zeer beperkte middelen om koopkracht-herstel te realiseren en het is een complexe puzzel om tot een rechtvaardige manier te komen om dit zowel aan kostenkant (extra belasting) als aan batenkant (wie profiteert) te realiseren.

Liz Truss, de opvolger van Boris Johnson, kondigde dinsdag aan de energie-crisis in de UK nogal anders aan te pakken: door een cap op de energieprijzen. Dit is een nogal omvangrijke en dure maatregel waarbij conservatieve schattingen denken dat het ongeveer 120 miljard gaat kosten. Gevolg is dat de Britten deze winter een maximumprijs voor energie betalen en dat de overheid dus een deel van de rekening op zich neemt.

Ook in Duitsland kiest de regering Scholtz er voor om 65 miljard te investeren in een reeks maatregelen, inclusief het goedkoper houden van het openbaar vervoer.

Waar de huidige regering van Rutte 4 nu enigzins aan voorbij lijkt te gaan is dat er voor veel mensen niet zoveel opties meer zijn. Vorig jaar becijferde de SER al dat er in Nederland 220.000 werkende armen zijn in Nederland: mensend ie wel een baan hebben maar vervolgens de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen.

Die groep zal waarschijnlijk een stuk groter worden nu de overheid niet de mogelijkheden ziet, maar ook klaarblijkelijk niet de wens heeft om zich hier nog verder mee te bemoeien. Je kunt als overheid wel blijven adviseren om de thermostaat lager te zetten, korter te douchen of andere onzin: de realiteit is dat veel huishoudens in Nederland niet honderden euro’s per maand extra kunnen missen aan vaste lasten.

Als de winter inderdaad zo desastreus uitpakt voor gezinnen in de midden- en onderklasse dan zal de maatschappelijke onrust verder toenemen met protesten en stakingen tot gevolg. De NS heeft deze maand al een reeks stakingen achter de rug: een effectieve manier om zowel reizigers te duperen als de vakbonden te bewegen om nog harder te onderhandelen.