Categorie: politiek

En zo bleef ook Hugo gewoon overeind

Het was gisteren een lang debat waar ik vlagen van meekreeg. Soms is Twitter dan de beste methode: je vangt wat soundbites op, en ziet een kort filmpje van Jesse Klaver die het voor mij naamloze CDA kamerlid terugverwijst naar haar stoel na een hele reeks opmerkingen die het gedrag van de Jonge vergoeilijkten..

In het uitstekende FTM boek Sywerts miljoenen wordt een beeld geschetst van drie gesjeeste gasten die op slinkse wijze ambtenaren onder druk zetten via de publieke opinie om hier uiteindelijk schathemelrijk van te worden.

De Jonge ontkende altijd dat hij betrokken was bij deze deal, maar geopenbaard app-verkeer suggereerde heel anders.

Na een lange debat-dag kon Ron Fresen in het 8-uur journaal de stand opmaken: echt veel was er niet gewijzigd, en de politiek had vooral zichzelf weer een slechte dienst bewezen. Geen nieuw leiderschap, niemand die échte verantwoordelijkheid neemt. Alles bleef hetzelfde. In het meest gunstige geval hebben kabinet en kamer nog 3 jaar om te werken aan een geloofwaardige(re) politiek, mits Rutte IV niet al eerder valt. De kans dat dat laatste gebeurd acht ik overigens steeds minder groot, want zelfs iets groots als de toeslagenaffaire was voor Rutte III oorspronkelijk geen reden om af te treden. Toen bleek dat dit perfect samenviel met nieuwe verkiezingen was dit ineens bespreekbaar.

Ik herken Nederland bijna niet meer, wat is er toch gebeurd?

Het duurde in januari nog verdomd lang voordat Mark Rutte moest toegeven dat de schandalige gebeurtenissen bij de Belastingdienst en de daaropvolgende 20.000 (!) slachtoffers onder zijn verantwoordelijkheid ruim voldoende waren om het kabinet te laten vallen. Hij deed dit bovendien op een strategisch gunstig moment, namelijk vlak voor verkiezingen die hij zeer waarschijnlijk wel weer ging winnen.

Er waren wel eens kabinetten om minder grote schandalen gevallen, zelfs onder Rutte.

De verkiezingen werden vervolgens door niemand gewonnen. Enige verliezer was de kiezer die ondanks alle corona maatregelen was komen opdagen.

Bij de VVD was er niet zoveel aan de hand, er bleken genoeg VVD-ers die zich het lot van een halfgevulde Johan Cruyff Arena niet zoveel kon schelen.

Bij D66 was het tijd voor nieuw leiderschap, althans volgens de campagneposter. De eerste foto van de winst bleek echter via een slimme embedded journalist tot stand gekomen.

Dan waren er nog wat rechtse partijen die zomaar wat zetels hadden en zich daarop ook direct afsplitsten. Zoals dat met domrechts traditie is.

En dan de formatie. Het bleek dat nieuw leiderschap zoveel transparantie in zich had dat er aantekeningen verschenen over de gesprekken. Eén ding kwam daarin voorbij: Omtzigt nieuwe functie. Dit leidde weer wekenlang tot nieuwe ophef met als hoogtepunt Rutte die doodleuk beweerde dat ie daar geen herrinering aan had. Hij bleek er mee weg te komen. Ook dat is nieuw leiderschap.

Al deze zaken speelden alweer maanden geleden, maar intussen is er bar weinig gebeurd. Onder Mariette Hamer zijn er eens wat nieuwe gesprekken geweest en nu lijkt het erop dat Groen Links en PVDA zich definitief willen opheffen door mee te gaan doen aan een kabinet dat gek genoeg nog steeds de VVD en het CDA bevat.

Intussen waren er ook wat nieuwe schandaaltjes opgedoken: Siewert van Lienden bleek zich voor €9 miljoen euro te hebben verrijkt door via politieke connecties zich bij het ministerie te profileren als ‘om niks’ weldoener.

Ondertussen was het demissionair kabinet ook druk bezig met de aanpak van echte problemen. Bijvoorbeeld door de hele culturele sector nog eens een zomer op slot te gooien. Er blijkt niet echt een lobbygroep in Den Haag te zijn voor arme artietsen. Wel voor sport. De voetbalclubs mochten open en ook het Formule 1 circus kon uiteraard doorgaan. Dat daar ergens een Prins met uitgesproken bril tussen loopt zal zeker hebben geholpen.

Verrijking van vriendjes. Schaamteloos door-regeren terwijl je alleen nog op de winkel mag passen. Geen enkele haast maken met de vorming van een coalitie. Echte (klimaat) problemen dan weer selectief links laten liggen. Het heeft er alle schijn van dat we helemaal niet meer in een gezonde democratie zitten.

96 – de SP

Deze week was daar het – toch wel plotselinge – bericht dat SP leider Emile Roemer opstapt als fractievoorzitter.

Ik vond en vind de SP een enorm vat aan gemiste mogelijkheden. Dat zit zo.

De aantrekkingskracht van ‘links’ of ‘socialisme’ zat m bijna 100 jaar in het opbouwen van de gehele verzorgingsstaat. Mensen die niet konden werken kregen een uitkering, en als je ziek werd werd er via de WW voor je gezorgd. Werknemers werden beschermd, een pensioen en oudedag werd geintroduceerd. Allemaal prachtig. Linkse partijen zaten bijna altijd in kabinetten, en bereikten hun hoogtepunt met de drie paarse kabinetten onder Wim Kok, althans in mijn beleving want ik ben uit ’83 en daar start ongeveer mijn interesse in politiek.

Het ging in die tijd uitstekend met Nederland en de economie, dus echt geklaagd werd er niet. Tot een Pim Fortuyn opdook, en in een debat dingen zei waar iedereen nogal van schrok. Ad Melkert schrok tijdens het debat onder leiding van Paul Witteman zo erg dat ie bijna onder tafel schoof.

Het was het bewijs dat links eigenlijk wel uitgespeeld was: de verzorgingsstaat was volledig af, en er moesten nieuwe stokpaardjes komen. Voor immigranten werd ook goed gezorgd, want we konden het immers betalen. Maar niet iedereen was daar zo blij mee. Fortuyn was de eerste die dit onderkende en als je zijn toon nu terugkijkt dan is ie nog opmerkelijk mild ten opzichte van geluiden die je nu wel eens in PVV spotjes ziet, dit terzijde.

Terwijl links uitgespeeld was bleef met name de PvdA wel vrolijk meedoen. Tuurlijk: het is als politieke organisatie schier onmogelijk jezelf op te heffen met als reden dat je belangrijkste ideologie eigenlijk wel bereikt is. Dus blijf je maar meedoen. Misschien ook niet meer met je beste mensen, hoewel: na Ad Melkert ging Wouter Bos meedoen die dat toch heel geslaagd deed.

Toch bleef het probleem van links een beetje door-etteren en nu komen we bij de SP. Waar het PvdA traditiegetrouw had mee-geregeerd was de SP een beetje rellerige partij die langzaam een echte partij werd. Zeker met een aantal verkiezingen waarin ze verrassend veel zetels kregen.

Helaas is de SP ook zo’n partij die altijd wel overal over klaagt, maar nooit met concreet uitgedachte programma’s of punten komt. Hierdoor bleef Jan Marijnissen altijd nog wel overeind omdat ie zo geloofwaardig was, maar hadden Agnes Kant (de NOS schreef over haar in het Emile Roemer artikel: schelle stem) en ook Emile Roemer een beetje zo’n bozige peuter die overal tegen is, maar ook niet weet wat ie dan wél wil.

Doordat de PvdA in het afgelopen kabinet zat was er een uitgelezen mogelijkheid voor de SP om zich te profileren als idealistische linkse partij. Helaas lukte dat allemaal heel matig, om de reden die ik hierboven al noemde: er was nooit een plan hoe het dan wél moest. Ondanks dat de PVV maar één A4tje met plannen had was dat kennelijk voor de kiezer genoeg om alsnog voor de PVV te kiezen. Ellendig maar waar.

De komende jaren wacht Lillian Marrijnissen om de SP definitief een geloofwaardig imago te geven van een partij die zou kunnen mee-regeren. Anders heeft het niet meer zoveel zin om überhaupt mee te doen.

 

 

87 – Omtzigt

Hoewel ik z’n partij (CDA) zou ik zo op m kunnen stemmen: Pieter Omtzigt is een hardwerkend en kritisch kamerlid met een grote volgerschare (52k) op Twitter. Hij kon zich terecht druk maken om vreselijke missers en fouter van overheden. Je hoeft maar door z’n timeline te scrollen om te zien met welke (ingewikkelde) dossiers deze man zich bezig houdt. Of het nu gaat om visums voor Albanezen, of budgetoverschrijding bij de Belastingdienst: deze man lijkt wel een lopende dossier-band.

Dat hij tijdens een MH17 lezing in de fout ging door de spreker te ‘sturen’ is een verschrikkelijke misser. In een dossier dat toch al niet uitblinkt in helderheid was het goed geweest als er minimaal één persoon op de feiten was gebleven: die rol moet Omtzigt nu afgeven. Bovendien zal deze fout toch nog een tijd aan m blijven plakken. Dat is jammer voor een kamerlid die er alles aan wil doen om onrecht te bestrijden. Het toont ook meteen aan hoeveel initiatief en kracht er uit kan gaan van een gezond stel hersenen en arbeidsethos in een kamerzetel. Twee maanden geleden schreef mislukt VVD kamerlib Ybeltje Berckmoes nog dat ze vooral op Netflix zat. Omtzigt doet dat niet: die leest dossiers, schrijft brieven en bijt zich vast. En maakt daarmee incidenteel een fout. Tja.

 

85 – Dividend

Voor veel Nederlanders zal dividend niet zoveel meer zijn dan een kans-kaartje in het Monopoly spel. Voor veel bedrijven met aandeelhouders is het echter de de slagroom op de taart: winstuitkering.

Hier was altijd een belasting op, zoals bijna iedere geldstroom in Nederland belast is, namelijk 25%. Je kunt stellen dat het behoorlijk jammer is dat je – wanneer je business lekker loopt – je alsnog 25% direct naar de Belastingdienst overmaakt. Zeker omdat die winst daarvoor ook al vele malen is belast. Afijn: het kabinet schaft deze belasting dus nu af. Hier hebben vooral hele grote bedrijven met veel winst iets aan, en het is dan ook niet zo gek dat zij achter de schermen de motor zijn geweest van deze regel.

Dat dit überhaupt gebeurt is wellicht niet zo verwonderlijk: lobby-en gebeurt in Den Haag net zo goed als op andere plekken maar dat dit kabinet 1,5 miljard euro op jaarbasis schrapt waar maar zéér beperkt maatschappelijk draagvlak of economisch nut voor is: dat is wel dubieus.

Sterker nog: er zijn geen economen te vinden die de afschaffing een goed idee vinden, en omliggende landen houden gewoon vast aan deze belasting.

Het is vooral de schaamteloosheid waarmee een klein en select groepje grote bedrijven het kabinet ‘adviseert’ en nog zorgwekkender dat deze adviezen dus klaarblijkelijk ook gewoon worden opgevolgd.

Het kabinet zou er goed aan doen om actief werk te maken van brievenbusfirma’s en andere constructies waarmee we continue verschijnen in lekken en openbaringen over financiële handel- en wandel in plaats van dit verder te faciliteren door van Nederland een soort BV tussenhaven te maken waar een heleboel geld doorheen sluist zonder dat we hier van profiteren door middel van belasting.

 

84 – Regeringsverklaringen

Gisteren nam de volledige tweede kamer plaats voor de lang-verwachte regeringsverklaringen. Iedereen mocht even z’n zegje doen. Geert Wilders nam daar ruim 1,5 uur de tijd voor, met een nogal voorspelbare speech en een motie van wantrouwen over de dubbele nationaliteit van Ollongren die behalve een Nederlands paspoort ook nog een Zweedse bezit. Echte soundbites kwamen er ook weer niet uit Wilders, die voor mijn gevoel toch ook een beetje het momentum kwijtraakt: deze boodschap hebben we al wel eens gehoord, en als nationale pias trekt ook niemand zich écht iets aan van zijn mening. Toch pijnlijk als partijleider van de één na grootste partij van Nederland.

De persoon die de meeste aandacht trok was Klaas Dijkhof, een man die we over een jaartje of wat terug gaan zien als minister president, mits hij niet in een interne politieke broedermoord terecht komt en mits hij de komende vier jaar als minister op moeilijke post weet te overleven.

Dijkhof is fris, ad-rem en praktisch. Hij counterde Thierry Baudet een paar keer handig over referenda, baantjes carrousels en andere zaken waarmee hij Baudet eigenlijk enigzins belachelijk maakte.

Verder was het allemaal een nogal gebruikelijke riedel: Emiel Roemer sprak overal schande van, Henk Krol deed dat over de plannen die ouderen raken, zoals opheffing van de wet Hillen en de PvdA wist niet echt duidelijke punten te scoren. Er was nog een klein gedoetje voor de bühne over een zelfmoordpil die het akkoord niet had gehaald en voorts was daar nog de partij voor de dieren met voorspelbare reacties. Zo bleef alles toch een beetje karig op dag 1. Het lijkt er op dat een deel van de oppositie een wat meer gematigde toon kiest omdat ze weten dat dit kabinet electoraal niet zo sterk staat; met de krappe meerderheid is het spel op de wagen en wordt democratie weer een ouderwetse koehandel om met principes op de loop te gaan, en kleine dealtjes te maken die goed scoren in eigen achterban.

Het alternatief – overal tegen zijn – wordt al gebruikt door zowel PVV als SP, maar dat is ook geen praktisch alternatief.

Vanwege deze impasse zou ook dag 2 wel eens heel tam en voorspelbaar kunnen eindigen. En daarmee hebben we dan een ietwat saai kabinet, zonder uitgesproken plannen of visie. Dat kun je – zoals Rutte deed – een prestatie noemen, maar ik vind het toch een gemiste kans.

 

82 – De sleepwet van Buma

Het is van zichzelf al behoorlijk zorgwekkend als een groep mensen een referendum moet organiseren om iets waar ze het oneens mee zijn. Zeker als het onderwerp dan ook nog ernstige gevolgen kan hebben voor persoonlijke privacy. De petitie tegen de sleepwet werd daarom op het moment van schrijven door ruim 400.000 mensen getekend. Deze mensen hebben niks te verbergen: ze willen gewoon dat de overheid niet zomaar allerlei data verzameld. Het overzichtje staat keurig vermeld op de website.

Dat de overheid al een hele tijd het contact kwijt is met de – digitale – burger is wel duidelijk, maar Sybrand Buma van het CDA doet daar nog eens een schepje bovenop. Buma gaf in een interview in de Volkskrant te kennen dat het kabinet een eventuele ‘nee’ tegen de sleepwet zal negeren.

Hiermee zet Buma niet alleen een streep door democratisch belang: hij heeft ook een dikke middelvinger naar de kiezers en naar meer dan 400.000 mensen die dit wél iets kan schelen.

Het feit dat het referendum waarschijnlijk wordt afgeschaft is al vervelend genoeg, maar het argument dat daarmee huidige referenda ook meteen maar van tafel moeten is hautain en arrogant.

Buma laat zich 2 dagen na de machtswisseling al gelden als een politieke dinosaurier uit de tijd dat mensen eenmaal per 4 jaar even hun stem mochten laten horen. Waarna politici weer vrolijk met hun eigen agenda verder gingen. Die tijd is met de opkomst van populisme, internet en bewustzijn nu echt achter ons. Bovendien zijn er allerlei bronnen opgedoken waarin Buma het raadgevend referendum juist wél steunt. Toevallig of niet, dat was allemaal vlak voor de verkiezingen.

Buma denkt dat ie nu weg komt met een streep door zo’n referendum. Dat ie de burger doodleuk weer kan negeren. En erger nog: kan vernederen en kleineren. Je hoopt bijna dat dit kabinet vroegtijdig valt, zodat de kiezer hem alsnog electoraal kan afstraffen voor deze arrogantie.

81 – Nieuw kabinet

Gisteren was het dan zo ver: het nieuwe kabinet trad aan. Eigenlijk zag je al precies wat voor kabinet dit zou worden toen Mark Rutte op Koning Willem Alexander afliep: een brede grijns, en een uitgestoken hand als twee goede bekenden die elkaar een week niet hadden gezien. Amicaal was het goede woord.

Vervolgens gingen ze het hele rijtje van ministers af. Een paar volkomen nieuwe gezichten, en een paar bekende namen.

Dit kabinet moet in economische voorspoed dingen repareren. Het basisonderwijs, de (ouderen)zorg, de belastingdienst en het militaire apparaat. Al deze zaken zijn structureel vastgelopen door geldgebrek, gebrek aan visie en beleid en/of een combinatie van deze factoren. De vraag is nu: kan dit 4-partijen kabinet ook echt meters maken op deze dossiers? Of blijkt dit allemaal veel te ingewikkeld om structureel op te lossen?

Dit kabinet – en Rutte – heeft echt iets te bewijzen. Namelijk: kan het semi-publieke bestel in Nederland wel blijven functioneren?

47 – Marcouch

Deze week werd bekend dat Ahmed Marcouch burgemeester van Arnhem werd. Een opvallende benoeming voor de werkloze ex-politicus die te laag op de PvdA lijst stond voor een zetel. Tegenstanders van de PvdA (en dat blijken er in 2017 een hele hoop) staken op Twitter van wal. En eigenlijk, als je zo de cijfers eens afzet tegen de praktijk dan zou je toch minimaal kunnen beweren dat dit niet democratisch oogt.

  • 206 voorkeursstemmen in Arnhem
  • 6% van alle stemmen in Arnhem ging naar de PvdA

Kortom: op basis van de getallen is het misschien wel ondemocratisch om burgemeester te worden van een stad die – afgaande op de cijfers – misschien niet bij voorbaat enthousiast is over jou, of je partij.

Thierry Baudet heeft het in z’n speeches vaak over het partijkartel, een groep mensen die elkaar in een carrousel baantjes toeschuift en onderling dingen regelt en als je zo eens afgaat op alleen deze benoeming dan heeft het daar toch de schijn van. Sterker nog, toen gisteren bekend werd dat staatsecretaris Martijn van Dam de overstap naar het bestuur van de NPO maakte voedde dat nog meer het idee dat er ‘plek’ moet worden gemaakt voor al die werkloze PvdA-ers. Tuurlijk is een baan nog altijd beter dan wachtgeld, maar is het echt noodzakelijk dat iemand uit de politiek getransfereerd wordt naar een toppositie waar ie werkelijk geen enkele ervaring mee heeft?

42 – De brexit

Nu alle verkiezingsuitslagen binnen zijn en Premier May meer schade heeft opgelopen is het tijd voor de Britten om hun spullen te pakken en om de eindafrekening te doen met de EU.

Ik had altijd een beetje een beeld in m’n hoofd van de EU dat het niet bepaald een slagvaardige organisatie is, maar voor de Brexit hebben ze zich in no-time fantastisch voorbereid. Hoofdonderhandelaar Michel Barnier heeft een team van 25 specialisten om zich heen verzameld die nu vanuit het hoofdkwartier de messen slijpen om zoveel mogelijk geld los te peuteren van die arme Britten. En dat kan wel eens een dikke naheffing worden, iets waar de Britten ten eerste geen rekening mee hielden, en ten tweede economisch niet kunnen dragen vanwege de grootte van die naheffing (miljarden).

Hierdoor kan de nasleep van de Brexit nog wel een tijdje doorsudderen, en dat zorgt er waarschijnlijk voor dat de Britten nog jarenlang in een politieke crisis verkeren: want wie kán en wil de Britten zonder al te veel schade uit de Eurogroep halen? En tegen welke kosten? De Eurosceptici uit het Brexit/Tories kamp hadden waarschijnlijk niet gerekend op zoveel daadkracht en dachten gewoon weg te komen zonder naheffing. Sterker nog: ze dachten nog geld terug te krijgen. Nu komen ze van een koude kermis thuis, zeker met naderende deadlines wanneer ze er definitief uit willen stappen. Waarschijnlijk wil de EU ook een voorbeeld stellen: wanneer jij uit de EU denkt te stappen dan krijg je met ons te maken. Dat maakt het zéker voor de zuidelijke delen onmogelijk om ooit nog weg te komen zonder grondige maatregelen te nemen. Nu zitten de Britten de komende tijd in een onmogelijke situatie gevangen, waar ze helaas ook zelf voor hebben gekozen. Een nieuw referendum over de Brexit zou misschien helemaal niet zo’n gek idee zijn.